O Muzeum – Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL

Historyczny gmach

Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL to nowa placówka muzealna na mapie Warszawy. Mieści się w dzielnicy Mokotów w dawnych budynkach więzienia na ulicy Rakowieckiej 37. Zostało ono zbudowane w latach 1902-1904 przez rosyjskiego zaborcę. Miejsce to jest świadkiem tragicznej historii XX wieku. To tutaj podczas okupacji niemieckiej i w czasach komunizmu więziono i mordowano tych, którzy walczyli o wolną Polskę.

2016 rok

Powstanie muzeum

Minister sprawiedliwości powołał Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w kompleksie więziennym przy Rakowieckiej. Ostatni więźniowie opuścili areszt w 2017 roku.

2020 rok

Państwowa instytucja kultury

Muzeum na Rakowieckiej zyskuje status państwowej instytucji kultury.

2022 rok

IPN organizatorem

Na mocy ustawy przyjętej przez Sejm, organizatorem Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL zostaje prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

Kogo upamiętniamy

Muzeum powstało w 2016 roku. Minister sprawiedliwości zdecydował o zamknięciu funkcjonującego na Rakowieckiej aresztu i powołaniu muzeum. Od 2020 roku Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL ma status państwowej instytucji kultury.

Tworzymy to miejsce, by opowiedzieć o losach tych, którzy poznali więzienne cele Rakowieckiej: o żołnierzach wyklętych – bohaterach podziemia niepodległościowego walczących po II wojnie światowej z komunistycznym reżimem – oraz o więźniach politycznych PRL. Działacze m.in. KOR, ROPCiO, „Solidarności” czy „Solidarności Walczącej” byli osadzani na Rakowieckiej jeszcze w latach 80. XX wieku.

Dlaczego warto nas odwiedzić

Zwiedzając muzeum na Rakowieckiej, możesz dotknąć historii i zobaczyć, jaką cenę Polacy zapłacili za wolność. Przewodnicy poprowadzą Cię przez cele więzienne Pawilonu X, gdzie przetrzymywano m.in. rotmistrza Witolda Pileckiego, generała Augusta Fieldorfa „Nila”, Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”. Zobaczysz w jakich warunkach byli więzieni.

Obejrzysz ekspozycję poświęconą poszukiwaniom i identyfikacji szczątków bohaterów. Dzięki tej wyjątkowej wizycie lepiej zrozumiesz dramatyczną powojenną historię Polski i losy tych, którzy nie poddali się totalitarnemu reżimowi.

Zwiedzanie

Budujemy nowoczesną ekspozycję

Nasze muzeum, choć już teraz zaprasza na zwiedzanie, wystawy czasowe i lekcje muzealne dla uczniów, nadal pozostaje placówką w organizacji. Budujemy ekspozycję stałą poświęconą żołnierzom podziemia antykomunistycznego, więźniom politycznym prześladowanym na Rakowieckiej do 1989 r. oraz ich oprawcom – aparatowi bezpieczeństwa PRL. Równocześnie pracujemy nad tym, by nawiązać do dawnego wyglądu więziennych budynków.

Koncepcja architektoniczna zakłada m.in. powrót do elewacji z czerwonej cegły, zniszczonej podczas termomodernizacji w latach 80. i przywrócenie niektórych detali architektonicznych. Konserwacji zostaną poddane także historyczne pawilony więzienne. Zwiedzający, przekraczając bramę muzeum, będą mogli zobaczyć więzienie zbliżone do tego, jakie widzieli przywożeni tu przez bezpiekę żołnierze antykomunistycznego podziemia.

Na terenie dawnego więzienia powstanie nowoczesna przestrzeń wystawiennicza z salą widowiskową, biblioteką i czytelnią, salą konferencyjną czy księgarnią. Swoje miejsce znajdą tu naukowcy i edukatorzy.

Pierwszy z rewitalizowanych budynków – dawny więzienny szpitala – został już oddany do użytku.