Dział Zbiorów gromadzi, zabezpiecza, opracowuje i udostępnia przedmioty, które są niemymi świadkami pamięci o ludziach więzionych i prześladowanych z powodów politycznych w czasach Polski Ludowej.
Wśród tych przedmiotów są dokumenty, druki II obiegu, numizmaty, listy, ordery, odznaczenia, fotografie, zabytki wojskowe, ubrania, mundury, urządzenia techniczne, meble oraz przedmioty codziennego użytku, które dotyczą konkretnych postaci, ich aktywności, jak i ilustrują epokę w której żyli. Przykładamy także uwagę do upamiętnienia miejsca w jakim znajduje się siedziba Muzeum, czyli kompleksu zabytkowych budynków byłego Aresztu Śledczego Warszawa-Mokotów.
Dział Zbiorów pozyskuje powyższe pamiątki drogą darowizny, a także kupna i depozytu.
Kolekcja Muzeum stale powiększa się dzięki hojności świadków historii. W ten sposób na koniec 2023 Dział Zbiorów posiadał już 13.998 obiektów zapisanych w 2.663 pozycjach inwentarzowych.
Zachęcamy i namawiamy, aby ofiarować Muzeum pamiątkę historii, która nie powinna być zapomniana. Prosimy więc o kontakt z Działem Zbiorów:
lub kontakt telefoniczny:
0225479614 , 0225479620
Przykładowe obiekty w naszych zbiorach
Gazetka informacyjna mazowieckiego ROAK, nr 24 z dnia 15 kwietnia 1946 r. Ruch Oporu Armii Krajowej był organizacją zrzeszającą lokalne grupy konspiracji byłych żołnierzy Armii Krajowej. Istniał do 1948 r.
Biurko Emila Barchańskiego
Biurko z pokoju Emila Barchańskiego – najmłodszej ofiary stanu wojennego. Emil, uczeń XI Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Reja w Warszawie, zatrzymany na nielegalnym druku, bity, zaginął nad Wisłą 3 czerwca 1982 r., trzy dni przed swoimi 17 urodzinami. Biurko przy którym odrabiał lekcje pochodzi z jego pokoju w mieszkaniu, w którym mieszkał z matką.
Bluza internowanego „Zaraz wracam”
Bluza więzienna używana przez internowanego Mirosława Duszaka, w obozie w Kwidzynie. Bluza wyszmuglowana z obozu internowania przez darczyńcę. Napis wykonano poza obozem. Przechowywana pod stertą węgla w domu siostry darczyńcy. Nigdy nie znaleziona przez MO.
Czapka „Salwy”
Czapka wojskowa, która należała do kpt. Jana Dubaniowskiego ps. „Salwa”, dowódcy małopolskiego oddziału Narodowych Sił Zbrojnych „Żandarmeria”. Kapitan Dubaniowski zginął w walce, w 1947.
Koszulka Emila Barchańskiego
Koszulka Emila Barchańskiego – najmłodszej ofiary stanu wojennego. Emil, uczeń XI Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Reja w Warszawie, zatrzymany na nielegalnym druku, bity, zaginął nad Wisłą 3 czerwca 1982 r., trzy dni przed swoimi 17 urodzinami. Jego ciało znaleziono dzień później. Było ubrane w tę koszulkę.
Książka „O naśladowaniu Chrystusa”.
Książka „O naśladowaniu Chrystusa” średniowiecznego autora Tomasza a Kempis, należała do rotm. Witolda Pileckiego. Stanowiła dla niego codzienną lekturę duchową. Rotmistrz Pilecki, cichociemny, więzień KL Auschwitz, powstaniec warszawski, zginął zamordowany w więzieniu na warszawskim Mokotowie 25 maja 1948. Ciało nie odnaleziono do dzisiaj.
Kurtka mundurowa Zapory
Kurtka mundurowa, polska koloru brązowego. Należała do Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”. Cichociemny, dowódca oddziałów AK oraz WiN. Więziony na warszawskim Mokotowie, podjął nieudaną próbę ucieczki. Zamordowany 7 marca 1949. Jego kurtka mundurowa przez całe lata była przechowywana przez rodzinę, później inne osoby. Niestety w złym stanie.
Łom
Żelazny, żebrowany łom, przywieziony przez jednostkę ZOMO i użyty do wyłamania okien i drzwi w domu Janusza Krzyżewskiego przy ul. Kurzawskiej 15 w Warszawie w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. Następstwem działań ZOMO było aresztowanie i późniejsze internowanie Janusza Krzyżewskiego. Według ustnej relacji darczyńcy łom został w czasie akcji porzucony przez ZOMO i przechowany przez rodzinę Krzyżewskich z myślą, że kiedyś będzie przekazany do muzeum.
Nysa milicyjna
Samochód Nysa. Egzemplarz samochodu Nysa 522; nr fabryczny: 33; Rok produkcji: 1981. Samochody Nysa produkowane były w Polsce od 1959 r. Stanowiły standardowe wyposażenie MO. Ten egzemplarz jest nietypowy. Podwyższony dach oraz drzwi rozsuwane z obu stron.
Zestaw odbiorników
Ręcznie wykonany zestaw odbiorników radiowych, zaprojektowanych specjalnie dla więźniów politycznych w czasie stanu wojennego. Odbiorniki przekazał Zbigniew Romaszewski Andrzejowi Gwieździe. Ostatecznie nie zostały użyte z powodu amnestii w 1986 r. Prawdopodobnie wykonane na Zachodzie i przemycone do Polski. Nastrojone na odbiór jednej częstotliwości z pasm nadawanych przez RWE. Wieko oklejone z wierzchu papierem koloru złotego. Do odbiorników dołączona kartka z odręcznie rozpisaną instrukcją przez Andrzeja Gwiazdę.
Radiostacja
Nadajnik używany przez „Radio Solidarność”, tzw. Berta. Nadawał kilkuminutowe audycje w paśmie telewizyjnym. Radio nadawało w Warszawie i innych miastach Polski od kwietnia 1982 do czerwca 1989.
Zdjęcia sygnalityczne
Oryginalne odbitki zdjęć sygnalitycznych wykonanych przez UB po zatrzymaniu gen. Augusta Fieldorfa, dowódcę Kedywu w czasach okupacji niemieckiej. Generał chociaż po wojnie nie podejmował działalności konspiracyjnej został w 1950 aresztowany, skazany i zamordowany przez powieszenie w więzieniu na warszawskim Mokotowie 24 lutego 1953.