Ignacy Czwartos, jako jedyny współczesny malarz włączył, w tak okazały i doniosły sposób, w obszar swojej twórczości temat „żołnierzy wyklętych”. W roku 2016 namalował swój pierwszy obraz poświęcony żołnierzom powstania antykomunistycznego. Bohaterem tego dzieła jest ostatni niezłomny, zabity 21 października 1963 roku podczas obławy SB i ZOMO w Majdanie Kozic Górnych na Lubelszczyźnie zatytułowany „Epitafium dla Józefa Franczaka ‘Lalusia’” (olej, płótno, 200 × 200 cm). Do dnia dzisiejszego artysta namalował wiele kolejnych, rozbudowując do znaczących rozmiarów rozpoczęty wówczas cykl tematyczny.
Zbiór obrazów poświęcony żołnierzom niezłomnym Czwartosa, sumuje bowiem w perspektywie moralnej problematykę relacji człowieka do wspólnoty, w której i dzięki której się kształtuje, rozwija, i wobec której ma obowiązki. To zobowiązanie w swoim radykalnym wymiarze wiąże się z gotowością poświęcenia swojego życia, wskazując na heroizm jako najwyższy stopień cnoty męstwa. Bezmiar dramatu tego zobowiązania określa postawy żołnierzy niezłomnych, wyklętych i usuniętych przez władze komunistyczne na wiele dekad ze społecznej świadomości Polaków. Śmierć jako ofiara złożona życiu to najgłębsza tajemnica losu ludzkiej wspólnoty, treść etosu chrześcijańskiego fundującego ramy naszej narodowo-państwowej zbiorowości. Żołnierze niezłomni stanowią zatem w malarskiej deklaracji Ignacego Czwartosa symboliczny przykład postawy, do której każdy członek wspólnoty musi się stale odnosić poprzez swoje społeczne wybory i zaangażowanie.
Wystawie obrazów Ignacego Czwartosa towarzyszyć będą eksponaty ze zbiorów Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, wśród nich pistolet należący do Józefa Franczaka ps. „Lalek”.
(Fragmenty tekstu towarzyszącego wystawie autorstwa J. S. Janowskiego)
Projekt i realizacja AKPROstudio