logo

Duchowni na Rakowieckiej: ks. Antoni Słomkowski

14 grudnia 2025

Ks. Antoni Słomkowski

14 grudnia (niedziela) o godz. 16.00, w kolejnym spotkaniu z naszego cyklu, przybliżymy sylwetkę pierwszego po wojnie rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Ks. Antoni Słomkowski to kapłan, którego spotkały polityczne represje. Został skazany na 3 lata więzienia.

Duchowni na Rakowieckiej to cykliczne spotkania, podczas których ks. dr hab. Jarosław Wąsowicz przybliża sylwetki księży, zakonników i sióstr zakonnych osadzonych przez komunistów w więzieniu mokotowskim. Listopadowe spotkanie będzie poświęcone ks. Antoniemu Słomkowskiemu, teologowi, rektorowi Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1944–1949.

Kim był ks. Antoni Słomkowski?

Ksiądz Antoni Słomkowski święcenia kapłańskie przyjął w 1925 r. Zanim wstąpił do seminarium, w 1919 r. zgłosił się jako ochotnik do wojska, w którym służył do października 1920 r. Wziął udział w ofensywie na Kijów, której celem było rozbicie Armii Czerwonej, a następnie w walkach odwrotowych ku Wiśle. Studiował w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu, na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Strasburgu, w Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i w Angelicum w Rzymie. Obronił pracę habilitacyjną na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego.

Proces i uwięzienie ks. Antoniego Słomkowskiego na Mokotowie

Był pierwszym powojennym rektorem KUL. Bronił niezależności uniwersytetu. Sprzeciwił się założeniu na uczelni Związku Młodzieży Polskiej oraz partyjnej komórki. Z tego powodu jego kadencja na stanowisku rektora została przerwana. Władze komunistyczne aresztowały go w 1952 r. i skazały w sfingowanym procesie. Był więziony na Rakowieckiej i w Sztumie. Wolność odzyskał w 1954 r.

Ksiądz Antoni Słomkowski został zrehabilitowany dopiero w marcu 2018 r., dzięki staraniom IPN. – Sprawy ks. Słomkowskiego nie można analizować, nie uwzględniając szerokiego kontekstu walki władz komunistycznych z Kościołem katolickim, jaka miała miejsce do 1956 r. Zarzuty wobec duchownego próbowano powiązać z procesem wytoczonym bp. Czesławowi Kaczmarkowi. Było to też preludium kampanii wytoczonej przeciwko prymasowi Wyszyńskiemu – mówił w 2018 r. podczas konferencji dotyczącej procesu rehabilitacji duchownego, dyrektor lubelskiego oddziału IPN Marcin Krzysztofik. – W sprawę było zaangażowane kierownictwo Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, NIK, najwyższe władze PZPR. Specjalnie zmieniono skład sędziowski, by wyrok w sprawie ks. Słomkowskiego wydała sędzia Maria Gurowska, która skazała na karę śmierci gen. Fieldorfa „Nila” – dodał Marcin Krzysztofik.

Po uwolnieniu ks. Antoni Słomkowski na krótko wrócił na KUL w roli wykładowcy. W związku ze sprzeciwem władz, w 1960 r. musiał rozstać się z KUL. Od 1961 r. wykładał teologię dogmatyczną w Prymasowskim Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Kontynuował działalność naukową i duszpasterską. 

Zmarł w 1982 r. W 2008 r. został odznaczony pośmiertnie przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Jak wziąć udział w spotkaniu?

Na wykład, który przybliży postać ks. Antoniego Słomkowskiego, zapraszamy do muzealnej świetlicy (wejście od ul. Rakowieckiej 37). Wstęp wolny. Po wykładzie – o godz. 17.00 – zapraszamy na comiesięczną Mszę św. w intencji beatyfikacji abp. Antoniego Baraniaka.

Wykład o ks. Antonim Słomkowskim, to kolejne spotkanie z naszego cyklu „Duchowni na Rakowieckiej” . W listopadzie ks. dr hab. Jarosław Wąsowicz przybliżał postać jezuity o. Tomasz Rostworowskiego. Więcej o tym duchownym można przeczytać na naszej stronie: Duchowni na Rakowieckiej. Losy ks. Tomasza Rostworowskiego.

Październikowe spotkanie dotyczyło z kolei ks. Wojciecha Zinka. O tym kapłanie można przeczytać w publikacji: Duchowni na Rakowieckiej: ks. Wojciech Zink – Niemiec, który bronił prymasa

Duchowni na Rakowieckiej
14 grudnia (niedziela)
godz. 16.00
ul. Rakowiecka 37, Warszawa
Wstęp wolny