logo

13 grudnia. Upamiętnijmy ofiary stanu wojennego

10 grudnia 2025 - 17 grudnia 2025

Demonstracja NSZZ „Solidarność” w Warszawie w okresie stanu wojennego, wprowadzonego 13 grudnia 1981 r.. Fot. z zasobu IPN

W 44. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego zapraszamy na Rakowiecką 37. Więzienie mokotowskie było jednym z tych miejsc, w którym po 13 grudnia przetrzymywano aresztowanych działaczy opozycji antykomunistycznej. Właśnie tu chcemy upamiętnić ofiary komunistycznych represji. Zapraszamy do zapoznania się z programem obchodów rocznicowych.

Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL wraz z Instytutem Pamięci Narodowej przygotowało szereg wydarzeń, które upamiętniają ofiary stanu wojennego i przypominają o wydarzeniach z 13 grudnia 1981 r. – jednej z najtragiczniejszych kart w polskiej historii.

– Niepodległość, solidarność, wolność słowa i sumienia, godność ludzkiej pracy – to idee, za które wielu trafiało do więzienia. Rakowiecka 37 była jednym z tych miejsc, gdzie po wprowadzeniu stanu wojennego osadzano tych, którzy sprzeciwili się władzy narzuconej przez Moskwę. Dlatego też po raz kolejny chcemy Państwa zaprosić na Rakowiecką – do udziału w uroczystościach upamiętniających ofiary stanu wojennego. Pamiętajmy o tych, którzy w latach 1981–89 oddali życie za ideały– mówi Adrianna Garnik, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.

Program obchodów

10 grudnia 2025 r.

Wernisaż wystawy „Ślady, których miało nie być”
godz. 18.00 – dawna drukarnia

Wydarzeniem poprzedzającym obchody rocznicy wprowadzenia stanu wojennego będzie otwarcie wystawy prac trzynastu młodych twórców studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. To efekt projektu artystycznego inspirowanego historią.

Wiosną 2025 r. grupa studentów zwiedziła Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL. Na podstawie zdobytych doświadczeń oraz własnej wiedzy uczestnicy opracowali koncepcje artystyczne, które następnie przekształcili w dzieła – obrazy, rzeźby i instalacje. Będzie można je obejrzeć na wystawie w dawnej drukarni.

13 grudnia 2025 roku


Msza święta w intencji ofiar stanu wojennego
godz. 9.30 – świetlica

Apel Pamięci
godz. 10.30 – dziedziniec główny

Apelowi Pamięci będzie towarzyszyć uroczyste składanie kwiatów pod tablicą poświęconą ofiarom stanu wojennego.

Diorama z elementami widowiska historycznego
godz. 11.00 – 17.00 dziedziniec wewnętrzny, przy drukarni

W wydarzeniu wezmą udział rekonstruktorzy. Na uczestników czeka także prezentacja sprzętu i wyposażenia wojskowego.

Otwarcie wystawy „Wolność jest w nas”
godz. 12.00 Pawilon XII

Otwarcie wystawy „Wolność jest w nas” wraz z oprowadzaniem kuratorskim.

Wystawa poświęcona stanowi wojennemu powstała w historycznym pawilonie więziennym, w którym po wprowadzeniu stanu wojennego internowani zostali działacze opozycji demokratycznej. Ekspozycja opowiada nie tylko o samej istocie wprowadzenia zbrodniczego stanu wojennego, ale także o jego tragicznych skutkach. Autorzy przywołują również takie wydarzenia jak pacyfikacja kopalni „Wujek”, brutalne tłumienie manifestacji w Warszawie oraz zbrodnię lubińską.

Aranżacja wystawy pozwoli zwiedzającym zobaczyć, jak wyglądała codzienność internowanych a także poznać losy tych, którzy byli przetrzymywani w więzieniu mokotowskim.

17 grudnia 2025 roku

Gra terenowa „Stan wolności, stan zniewolenia”
godz. 10.00-15.00 przestrzeń wystawy „Wolność jest w nas”

Gra skierowana jest do młodzieży powyżej 13. roku życia. Będzie to okazja do tego, by przenieść się w realia tak zwanego Karnawału Solidarności i stanu wojennego. Uczestnicy będą mieli do zrealizowania zadania wymagające współpracy: od konspiracyjnego tworzeniem symboli „Solidarności”, po zdobywanie przepustek czy deficytowych produktów z PRL-owskiego sklepu. Przede wszystkim będzie to jednak szansa na poznanie losów ludzi, którzy w trudnych czasach potrafili zachować wolność ducha.
(limit miejsc został wyczerpany)